माझा आवडता प्राणी निबंध मराठी

आज आम्ही शालेय विद्यार्थ्यांसाठी माझा आवडता प्राणी निबंध मराठी प्रदान केला आहे. तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार कोणताही एक निबंध किंवा परिच्छेद निवडू शकता.

माझा आवडता प्राणी निबंध मराठी – Maza Avadta Prani Nibandh

Table of Contents

माझा आवडता प्राणी कुत्रा निबंध मराठी – Maza Avadta Prani Kutra Nibandh

कुत्रा सर्वांना परिचित आहे. कुत्रे सर्वत्र आढळतात. हा पाळीव प्राणी आहे. त्याची उपयुक्तता खूप आहे. कुत्रा इमानदार प्राणी आहे. कुत्रा हा अतिशय हुशार प्राणी आहे. त्याच्या वास घेऊन एखादी गोष्ट शोधून काढण्याच्या शक्तीला उत्तर नाही. या शक्तीच्या जोरावर गुन्हेगारांना पकडण्यासाठी त्याची मदत घेतली जाते. पोलिस आणि लष्कराकडे स्निफर डॉग आहेत.

कुत्रा आपल्या मालकाच्या हितासाठी आपला जीवही देऊ शकतो. ते अनेक प्रकारचे असतात. त्यांचे आकार देखील भिन्न आहेत. एक कुत्रा सशाएवढा लहान आणि दुसरा चित्ताएवढा मोठा असू शकतो. त्याला चार पाय, एक शेपटी आणि दोन कान आणि दोन डोळे आहेत. त्याचे पाय खूप मजबूत आहेत. तो खूप वेगाने धावू शकते. त्यामुळे कुत्र्याचा शिकारीसाठी वापर केला जातो.

कुत्रा खूप सावध, चपळ आणि एकनिष्ठ आहे. आपल्या घराच्या सुरक्षिततेच्या दृष्टीने कुत्र्यांना खूप महत्त्व आहे. कुत्र्याच्या भीतीने चोर वगैरे येत नाहीत. कोणीही अनोळखी व्यक्ती प्रवेश करू शकत नाही. थोडासा आवाज किंवा संशय आल्यावर कुत्रा जोरात भुंकतो.

मानव आणि कुत्र्याची मैत्री ही सर्वात जुनी आहे. कदाचित सर्व प्रथम मानवांनी कुत्रा पाळीव केला आणि त्याला त्याच्याकडे ठेवले. जंगली कुत्रे खूप धोकादायक असतात. ते मोठ्या गटात राहतात. ते दोघे मिळून स्वतःहून अनेक पटींनी मोठ्या प्राण्यांची शिकार करतात. भटके कुत्रे आपल्यासाठी घातक आहेत.

माझा आवडता प्राणी गाय निबंध मराठी – Maza Avadta Prani Gay Nibandh

गाय हा उपयुक्त प्राणी आहे. हा पाळीव प्राणी असून जंगलात आढळत नाही. त्याला चार पाय, एक लांब शेपटी, दोन शिंगे, दोन मोठे डोळे आणि दोन मोठे कान आहेत. डोळे फक्त पाहण्यासारखे आहेत. डास आणि माश्या दूर करण्यासाठी ते आपल्या लांब आणि जाड शेपटीचा वापर करते. तो काळा, पांढरा, पाईड, तपकिरी, लाल आणि बेज अशा अनेक रंगांमध्ये येतो.

गाय जगाच्या सर्व भागात आढळते. डोंगरी गाय ही साध्या गायीपेक्षा आकाराने लहान असते. गाईचा आवाजही कानाला सुखावतो. गाईचे शेण घरोघरी स्टोव्ह-मिल, जाळणे, शेणखत बनवून शेतात खत म्हणून वापरले जाते. आजकाल गोबर-गॅसचा वापरही वाढत आहे. त्याचे चामडे देखील खूप उपयुक्त आहे.

गाईचे दूध अतिशय फायदेशीर आणि हलके मानले जाते. त्याच्या दुधापासून विविध प्रकारचे पदार्थ, मिठाई, तूप, लोणी, पनीर, खीर इत्यादी बनवले जातात. दूध हे स्वतःच पूर्ण अन्न आहे. दुधाचा वापर आरोग्यासाठी आणि शक्तीसाठी दररोज केला जातो. दूध वाळवून चूर्ण स्वरूपात ठेवले जाते.

भारतात गाय ही पवित्र आणि पूजनीय मानली जाते. मातेप्रमाणे मानून तिची पूजा केली जाते. गो-सेवा हा धर्म मानला जातो. गाय दान हे सर्वश्रेष्ठ दान मानले जाते. मृत व्यक्तीच्या शेवटच्या क्षणी गाय दान केली जाते. गो-शाळा उघडणे आणि त्यामध्ये गायी पाळणे हेही पुण्य मानले जाते. गोवर्धनाच्या दिवशी शेण जाळून पूजा केली जाते. गोमूत्राचा वापर औषधांमध्येही होतो.

गायीचे वासरू मोठे होऊन त्याला बैल म्हणतात. याचा उपयोग बैलगाडी ओढणे, नांगरणी, ओझे वाहून नेणे इत्यादींसाठी होतो. आपल्या प्राचीन धर्मग्रंथात गाईचा मोठा महिमा आहे. गो-हत्या हे महापाप मानले जाते. आपल्याकडे सर्व शुभ प्रसंगी गायी दान करण्याचा नियम आहे.

माझा आवडता प्राणी घोडा निबंध मराठी – Maza Avadta Prani Ghoda Nibandh

घोडा हा आपला मित्र प्राणी आहे. ते आमच्यासाठी खूप उपयुक्त आहे. हत्ती आणि उंटांप्रमाणेच त्याचा उपयोग ओझे वाहून नेणे, नांगरणी करणे, गाड्या ओढणे, स्वार होणे इत्यादीसाठी होतो. सैन्यातही घोड्यांचा वापर केला जातो. घोड्यावर स्वार होण्यात मोठा आनंद असतो. हजारो लोक घोड्यांच्या शर्यती बघायला जातात आणि त्यावर पैज लावतात.

घोडा एक शक्तिशाली प्राणी आहे. ते खूप वेगाने आणि खूप दूर धावू शकते. मोटर इत्यादीची शक्ती मोजण्यासाठी अश्वशक्तीचा वापर केला जातो. मिरवणुका आणि गाड्या इत्यादींमध्येही घोडे वापरले जातात. घोडा असणे हा सन्मान आहे. हा एक अतिशय भक्त प्राणी आहे. महाराणा प्रताप यांचा चेतक हा घोडा जगप्रसिद्ध आहे. महाराज शिवाजी सुद्धा घोडेस्वारी करायचे. शिवाजी महाराज अनेकदा घोड्यावर स्वार होताना दाखवला जातात.

घोडे जंगलात मोठ्या प्रमाणात आढळतात, परंतु केवळ काही विशिष्ट भागातच. तेथून पकडून त्यांना पाळीव प्राणी बनवले जाते. डोंगराळ भागातही घोडे सहजपणे भार वाहून नेऊ शकतात. एका आख्यायिकेनुसार घोड्याची उत्पत्ती समुद्रमंथनापासून झाली.

घोडा गवत, धान्य, हरभरा इ. खातो. स्कूटर, कार, तीनचाकी, रिक्षा आदींच्या आगमनाने घोडेस्वारीची प्रथा जवळपास संपुष्टात आली आहे. आता शहरे, गावे आणि ग्रामीण भागात टांगा किंवा घोडागाड्या फारच कमी दिसतात. टॅटू ही घोड्याची एक प्रजाती आहे. डोंगराळ आणि दुर्गम ठिकाणी टॅटू वापरतात. टॅटू आकाराने लहान असतो.

माझा आवडता प्राणी हत्ती निबंध मराठी – Maza Avadta Prani Hatti Nibandh

हत्ती हा महाकाय प्राणी आहे. ते जितके मोठे आणि आकाराने जड तितकेच ते अधिक बुद्धिमान. त्याची स्मरणशक्तीही तीक्ष्ण आहे. त्यावर केलेले उपकार आणि गैरवर्तन आठवते आणि त्यानुसार प्रतिक्रिया देते.

त्याला स्तंभासारखे चार पाय, नाकाऐवजी लांब खोड आणि छतसारखे दोन कान आहेत. डोळे लहान आहेत. त्याचा वेग खूप वेगवान आहे. तसेच वेगाने धावू शकते. हत्ती सहसा जंगलात कळपात राहतात. एका गटात अनेक माद्या, लहान मुले आणि एक मोठा नर हत्ती असतो.

हत्तीला पिण्यासाठी आणि आंघोळीसाठी भरपूर पाणी लागते. म्हणून, ते नदी, जलाशय किंवा तलावाजवळ राहतात. झाडांची पाने, गवत आणि पेंढा हे त्यांचे अन्न आहे. हत्ती हा आपला महान प्राणी आहे. जुन्या काळात हत्तींचा वापर युद्धासाठीही केला जात असे. हे सैन्याचे मुख्य भाग होते. ओझे वाहून नेण्यातही ते कामी येतात. ते सजावटीसाठी देखील ठेवले आहेत. मिरवणुकीत त्यांना चांगले सजवून बाहेर काढले जाते. मंदिरांमध्ये, ते देवतांच्या सवारीसाठी ठेवल्या जातात.

अनेक पर्यटन स्थळांवर पर्यटकांच्या स्वारीसाठी हत्ती ठेवण्यात आले आहेत. त्यांच्या प्रवासात एक अभिमान आणि आनंद आहे. त्याची राइड महाग आहे. नर हत्तींचे दात मोठे पसरलेले असतात. ते खूप मौल्यवान आहेत. या दातांसाठी लोक हत्तींची शिकार करतात. हस्तिदंताच्या विविध मौल्यवान वस्तू बनवल्या जातात. आशिया आणि आफ्रिकेत हत्ती आढळतात. आशियाई हत्ती हा आफ्रिकन हत्तीपेक्षा लहान असतो.

पुढे वाचा: माझा आवडता प्राणी हत्ती निबंध

माझा आवडता प्राणी उंट निबंध मराठी – Maza Avadta Prani Unta Nibandh

पण उंट दिसायला अतिशय अनाडी आणि बेतुका दिसतो, त्याचा खूप उपयोग होतो. हत्ती आणि घोड्याप्रमाणे उंटाचेही अनेक उपयोग आहेत. वाळवंटात हेच कामी येते. म्हणूनच याला वाळवंटाचे जहाज असेही म्हणतात. त्याची शरीररचना अशी आहे की ती वाळवंटात सहज चालते आणि धावू शकते. एकदा पुरेसे पाणी प्यायल्यानंतर ते अनेक दिवस प्यावे लागत नाही. त्याच्या तळव्याचे मऊ उशी वाळूवर चालण्यास मदत करतात. ते रुंद आहेत आणि वाळूमध्ये बुडत नाहीत.

जेव्हा वाळवंटात वाळूचे वादळे वाहू लागतात, तेव्हा ते आपल्या मोठ्या लवचिक आणि लटकलेल्या नाकपुड्यांसह नाक बंद करते. त्याचप्रमाणे डोळे झाकण्याचेही योग्य साधन आहे. उंटाला चार मोठे आणि मजबूत पाय, दोन डोळे, एक शेपटी आणि पाठीवर कुबडा असतो. दोन कुबड्यांचे उंटही काही ठिकाणी आढळतात.

उंटांच्या शर्यती आणि स्पर्धाही आहेत. हे प्रामुख्याने वालुकामय भागात आणि वाळवंटात आढळते. ते गवत, झाडांची पाने, झुडुपे इत्यादींवर अवलंबून असते. उंटाचे दूध देखील उपयुक्त आहे. हे गोड आणि चवदार असून ते पिण्यासाठी वापरले जाते. त्याच्या केसांपासून किंवा लोकरीपासून पिशव्या, दोरी, कपडे, गाद्या इत्यादी अनेक प्रकारच्या वस्तू बनवल्या जातात. उंटाची कातडी आणि हाडे देखील वापरली जातात. उंटांचा वापर स्वारी आणि भार वाहून नेण्यासाठी केला जातो.

माझा आवडता प्राणी गाढव निबंध मराठी – Maza Avadta Prani Gadav Nibandh

गाढव हा निकृष्ट दर्जाचा प्राणी मानला जातो. हे मूर्खपणाचे प्रतीक देखील आहे. जेव्हा एखाद्याला ‘गाढव’ म्हटले जाते. त्यामुळे त्याचा फोलपणा अधोरेखित झाला आहे. घोडा आणि गाढवाची अनेकदा तुलना केली जाते. गाढव कमी शक्तीशाली, कमी उपयुक्त आणि मंद गतीने चालणारा प्राणी आहे. त्याची बुद्धिमत्ताही मंद आहे. पण गाढवाची उपयुक्तता स्वयंसिद्ध आहे.

गरीब शेतकरी, मजूर, कुंभार आणि धोबी यांच्यासाठी गाढव वरदान आहे. त्यांना गाढवाशिवाय काम करणे अशक्य आहे. गाढव हा स्वस्त पण अतिशय उपयुक्त प्राणी आहे. त्याची देखभाल करण्यासाठी जास्त मेहनत किंवा पैसा लागत नाही. गाढव इकडे तिकडे गवत खाऊन पोट भरते. झेब्रा ही देखील गाढवाचीच एक प्रजाती आहे. हे दिसायला खूप सुंदर आहे पण ते पाळीव करता येत नाही. पकडल्यावर झेब्रा लगेच मरतो. हे प्राणीसंग्रहालयात देखील पाहिले जाऊ शकते.

गाढव हा एक शक्तिशाली प्राणी आहे आणि तो खूप वजन उचलू शकतो. त्यावर मीठ, माती, खत, विटा, दगड, धान्य, लाकूड, गवत इत्यादी काहीही वाहून नेले जाऊ शकते. डोंगराळ आणि अरुंद ठिकाणीही गाढव किंवा खेचर खूप उपयुक्त आहे.

गाढव देखील पाळीव असतात आणि जंगलात देखील आढळतात. ते हलका तपकिरी आहे. त्याचे मूळ आफ्रिकेतील असल्याचे मानले जाते. तेथून ते इतर देशांत व प्रदेशांत गेले. सुरुवातीला हा वन्य प्राणी होता. नंतर मानवांनी त्यांच्या वापरासाठी ते पाळीव केले. मोठमोठे गाढवाचे मेळे भरतात. हे येथे प्रदर्शित केले जातात आणि मोठ्या प्रमाणात खरेदी आणि विक्री केली जातात.

माझा आवडता प्राणी मोर निबंध मराठी – Maza Avadta Prani Mor Nibandh

मोर हा अतिशय आकर्षक आणि रंगीबेरंगी प्राणी आहे. त्याच्या पंखांना इंद्रधनुष्याचे सर्व रंग असतात. त्याचे बोलणेही खूप गोड आहे. त्याच्या नाचण्याला काय बोलावे ते पाहून मनही नाचू लागते. पण मोराची मादी सुंदर नसते. यामागे एक मोठे कारण आहे. मादी अंडी घालते आणि तिचे पिल्लू वाढवते. त्यामुळे लोकांचे विशेषत: शिकारी प्राण्यांचे लक्ष त्याकडे जाऊ नये, ही गरज आहे.

मोर हा आपला राष्ट्रीय पक्षीही आहे. विविधतेतील आपली एकता आणि रंगीबेरंगी हेच बहुआयामी संस्कृतीचे खरे प्रतीक आहे. त्याची लांब आणि भव्य मान गडद निळ्या रंगाची आहे. म्हणून याला नीलकंती असेही म्हणतात. त्याच्या डोक्यावर मुकुटासारखा शिखा असतो. म्हणून तो पक्ष्यांचा राजा झाला.

मोर हा अतिशय पवित्र मानला जातो. त्याचे पंख मंदिरात वापरले जातात. सामान्य जीवनातही मोराचे चाहते खूप लोकप्रिय आहेत. बालकृष्णाला नेहमी मोराची पिसे घातलेले दाखवले जाते. मोर हे देवतांचेही वाहन आहे. उद्याने आणि जंगलांमध्ये पाहिले जाऊ शकते. जड असल्याने ते लांब उडू शकत नाही. हळूहळू उडते. ही संधी आल्यावर ती वेगाने धावू शकते.

मोर नृत्य देखील एक आकर्षक नृत्य आहे, जे नृत्य आणि मोराच्या हालचालींच्या अनुकरणावर आधारित आहे. मोराच्या नृत्यात मोराची पिसे पंख्यासारखी घातली जातात.

पुढे वाचा:

माझा आवडता प्राणी निबंध मराठी | Maza Avadta Prani Nibandh