Marathi Nibandh - मराठी निबंध संग्रह सर्व विद्यार्थ्यांसाठी

Marathi Nibandh : ‘निबंध लेखन’ हा आजच्या काळात एक महत्त्वाचा विषय बनला आहे, विशेषतः विद्यार्थ्यांसाठी. असे अनेक प्रसंग आहेत जेव्हा तुम्हाला वेगवेगळ्या विषयांवर निबंधांची आवश्यकता असते. निबंधांचे हे महत्त्व लक्षात घेऊन आम्ही हे निबंध तयार केले आहेत. आम्ही तयार केलेले निबंध अतिशय पद्धतशीर आणि सोपे आहेत आणि लहान आणि मोठ्या दोन्ही शब्द मर्यादेचे निबंध आमच्या Marathime.com वेबसाइटवर उपलब्ध आहेत.

आम्ही आमच्या वेबसाइटवर वर्ग १, २, ३, ४, ५, ६, ७, ८, ९, १०, ११, १२ आणि महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी विविध प्रकारचे निबंध प्रदान करत आहोत. या प्रकारचा निबंध आपल्या मुलांच्या आणि विद्यार्थ्यांच्या अतिरिक्त अभ्यासक्रमांमध्ये खूप उपयुक्त ठरेल जसे: निबंध लेखन, वादविवाद स्पर्धा आणि चर्चा.

हे सर्व निबंध अतिशय सोप्या भाषेत अतिशय सोपे शब्द वापरून लिहिलेले आहेत. कोणतीही व्यक्ती हे निबंध अतिशय सहजपणे समजू शकते. शाळांमध्ये दिलेल्या निबंधांबरोबरच इतर अनेक प्रकारचे निबंध आमच्या वेबसाईटवर उपलब्ध आहेत. जे तुमच्या परीक्षा आणि इतर कामांसाठी खूप उपयोगी ठरेल, आम्ही दिलेल्या निबंधांचा वापर तुमच्या गरजेनुसार करू शकता.

Marathi Nibandh Lekhan-मराठी निबंध लेखन — Marathi Nibandh Lekhan – मराठी निबंध लेखन

Marathi Nibandh – मराठी निबंध

Table of Contents

10 ओळी निबंध मराठी लहान मुलांसाठी

मी मुले	माळीकाका
मी मुली	कपडे
माझी आई	फेरीवाला
माझा भाऊ	गारुडी
माझी बहीण	केशकर्तन
माझा परिवार	उन्हाळा
माझे वडील	हिवाळा
माझे घर	पावसाळा
माझे आजोबा	सकाळचे फिरणे
माझी आजी	प्राणिसंग्रहालय
माझे काका	रेल्वे स्टेशन
माझी शाळा	बसस्टैंड
ग्रंथालय	जोडे
मुख्याध्यापक	कपड्यांची निगा
शिक्षक	मदतनीस
उपाहारगृह	सहल
माझा वर्ग	मंदिरदर्शन
माझा प्रिय मित्र	जत्रा
माझे दप्तर	आंबा
परीक्षा	सफरचंद
झाडे	केळ
बाग	डाळिंब
सूर्य	होळी
पृथ्वी	दिवाळी
हिमालय	रक्षाबंधन
चंद्र	दसरा
तारे	नाताळ
दूध	बालदिन
पाणी	स्वातंत्र्यदिन
कुत्रा	प्रजासत्ताकदिन
गाय	ईद
वाघ	गांधी जयंती
सिंह	शिक्षक दिन
हत्ती	क्रीडादिवस
मांजर	दूरदर्शन
उंट	संगणक
बकरी	मोबाइल
घोडा	घड्याळ
मासे	बस
फुलपाखरू	चारचाकी
मोर	रेल्वे
चिमण्या	विमान
कबुतर	स्वच्छता
म्हैस	चांगल्या सवयी
कोंबडा	चांगली संगत
पोपट	वेळेचा सदुपयोग
कावळा	दुसऱ्यांना मदत
सैनिक	व्यायाम
पोलिस	परिश्रम
पोस्टमन	आळस
शेतकरी	नवीन वर्ष

500+ निबंध मराठी

मराठी निबंध लेखन कसे करावे? – Marathi Nibandh Lekhan

कोणत्याही एका निबंधावर योजना बनवून, आपले विचार साध्या, मनोरंजक, आकर्षक आणि स्पष्ट शब्दात व्यक्त करणे याला ‘निबंध’ म्हणतात. ‘निबंध‘ शब्दाचा दुसरा शाब्दिक अर्थ आहे – तो अर्थ, ज्यामध्ये अनेक मतांचा संग्रह आहे. या अर्थानुसार देखील, निबंधात, लेखक निवडलेल्या विषयावर स्वतःची मते किंवा मते व्यक्त करतो.

सामान्यतः ‘व्यवस्थापन’ आणि ‘लेख’ हे शब्द ‘निबंध’ चे समानार्थी मानले जातात, परंतु ‘निबंध’ आणि ‘लेख’ मध्ये थोडा फरक आहे. कोणत्याही विषयावर फक्त आपले विचार लिहिणे याला ‘लेख’ असे म्हणतात; पण त्याच विषयावर एकाच ठिकाणी आपले विचार मांडून लेखनाला ‘निबंध’ म्हणतात. जरी एखाद्या वस्तूचे निबंधाखाली वर्णन केले गेले असले तरी लेखकाला त्याचे वैयक्तिक विचार आणि भावना व्यक्त करणे आवश्यक आहे.

निबंध म्हणजे काय?

अनेक वेळा हा प्रश्न लोकांना विचारला जातो की शेवटी निबंध म्हणजे काय? आणि निबंधाची व्याख्या काय आहे? खरं तर, निबंध ही एक प्रकारची गद्य रचना आहे. जे अनुक्रमे लिहिलेले आहे. चांगला निबंध लिहिण्यासाठी आपण काही गोष्टींकडे लक्ष दिले पाहिजे जसे की – आपण लिहिलेली निबंधाची भाषा सोपी असावी, कल्पनांची पुनरावृत्ती होत नाही, निबंधाचे वेगवेगळे भाग हेडिंगमध्ये विभागले गेले आहेत इ.

जर तुम्ही या गोष्टी लक्षात ठेवल्या तर तुम्ही नक्कीच एक चांगला निबंध लिहू शकाल. तुमचे निबंध लिहिल्यानंतर तुम्ही ते एकदा वाचलेच पाहिजे कारण असे केल्याने तुम्ही तुमच्या चुका सुधारून तुमचे निबंध आणखी चांगले बनवू शकाल.

निबंध लेखनाचा उद्देश

विद्यार्थ्यांना लहान वर्गात निबंध लिहिण्यास प्रोत्साहित केले जाते. सुरुवातीला त्यांना लहान विषयांवर वर्णनात्मक निबंध लिहायला सांगितले जाते. हळूहळू, जेव्हा त्यांना निबंध लिहिण्याचा सराव मिळतो, तेव्हा ते काही गंभीर विषयांवर निबंध लिहून आपले विचार व्यक्त करू शकतात. निबंध लेखनाचा लेखक आणि वाचक दोघांनाही फायदा होतो.

सर्वप्रथम, निबंध लिखाणाद्वारे, लेखकाला विविध प्रकारचे विषय आणि विषयांवर विचार करण्याची आणि चिंतन करण्याची संधी मिळते.
लेखकाची लेखनशक्ती निबंध लेखनाद्वारे विकसित आणि सरावली जाते.
वाचकाला लेखकाची आवड आणि कल्पना कळते.
शिक्षकांना विद्यार्थ्यांच्या ज्ञानाची माहिती मिळते. मग तो विद्यार्थी त्याच्या कल्पना व्यक्त करण्यात किती प्रमाणात यशस्वी होऊ शकतो हे समजून घेण्यास सक्षम आहे.
विद्यार्थ्याच्या मानसिक विकासाची पातळी काय आहे आणि त्याचे सामान्य ज्ञान कसे आहे – शिक्षक सहजपणे त्याच्या निबंध -लेखनाद्वारे अंदाज लावू शकतो.

असे निबंध लिहा

निबंध लेखन ही एक कला आहे. सर्वप्रथम, ज्या विषयावर तुम्हाला निबंध लिहायचा आहे, त्या विषयावर तुम्ही पूर्णपणे विचार केला पाहिजे आणि तुमच्या मनात येणारे विचार लक्षात घ्या. यानंतर निबंधाची रूपरेषा बनवावी. या रूपरेषेनुसार, निबंधाच्या सुरुवातीला विषयाची ओळख थोडक्यात दिली पाहिजे. विषयाची स्वतः ओळख करून देणे याला दुसऱ्या शब्दात ‘भूमिका देणे’ किंवा ‘विषयाचा परिचय’ असेही म्हटले जाते.

हे लक्षात ठेवणे महत्वाचे आहे की भूमिका आकर्षक असावी. हा आकर्षक विषय-प्रवेश आहे जो वाचकाच्या मनात लेखकाप्रती आस्था निर्माण करतो; वाचकाची उत्सुकता जागृत होते आणि त्याला संपूर्ण निबंध वाचण्याची इच्छा होऊ लागते. जर भूमिका स्वतःच मनोरंजक नसेल तर वाचक संपूर्ण निबंध कधीच वाचू इच्छित नाही, म्हणून भूमिका-लेखनासाठी कौशल्याची आवश्यकता असते.

विषयाची ओळख झाल्यानंतर लेखकाने मुख्य विषयाचे तपशीलवार वर्णन केले पाहिजे. या भागाला निबंधाचा ‘मधला भाग’ म्हणतात. मधल्या भागात लेखकाने आपले स्वतंत्र विचार स्वतंत्र परिच्छेदात व्यक्त केले पाहिजेत. सर्वकाही क्रमाने स्पष्ट केले पाहिजे. कल्पनांना गोंधळ होऊ देऊ नये. निबंधाचा मधला भाग फारच थोडक्यात किंवा जास्त तपशीलाने लिहू नये.

संपूर्ण गोष्ट पूर्ण केल्यानंतर, शेवटी, एखाद्याने विषयाचे महत्त्व, त्याचे फायदे, तोटे, वंचितता इत्यादींवर स्वतःचे मत व्यक्त केले पाहिजे. निबंधाच्या या शेवटच्या भागाला ‘निष्कर्ष’ म्हणतात. हे वाचून, वाचक लेखकाचे विचार, ज्ञान, आदर्श, ध्येय इत्यादींबद्दल त्याची धारणा ठरवतो.

निबंध लेखनासाठी प्रत्यक्षात दोन मुख्य गोष्टी आवश्यक आहेत-

विषय,
शैली.

निबंधाची थीम निबंधाची रूपरेषा वाढवते आणि शैली साधेपणा, मनोरंजकता आणि मालिका आणते.

निबंधांचे प्रकार आणि व्याप्ती

निबंध विषयांची व्याप्ती खूप विस्तृत आहे. मानवी समाज, इतिहास, भूगोल, विज्ञान, मानवी प्रवृत्ती, नीतिशास्त्र, जीवन-जग, प्राणी-पक्षी, इमारत, शहर, गाव, प्रवास, आत्मचरित्र इत्यादी कोणत्याही विषयावर निबंध लिहिता येतो.

सोयीसाठी, निबंध चार विभागांमध्ये विभागला जाऊ शकतो-

वर्णनात्मक,
कथात्मक
भावनिक
गंभीर

वर्णनात्मक निबंधाखाली डोळ्यांचे वर्णन केले आहे; उदाहरणार्थ, प्राणी-पक्षी, शहर-बाग, सण-उत्सव इ.
कथात्मक निबंध अंतर्गत इतिहास, चरित्र, कथा, आत्मचरित्र इत्यादी विषय.
परोपकार, स्वावलंबन, विद्यार्थी जीवन, सत्य, अहिंसा, राग इत्यादी विषय भावनिक किंवा चिंतनशील निबंधाच्या अंतर्गत येतात.
एक गंभीर निबंध अंतर्गत, एखाद्या विशिष्ट पुस्तकावर टीका करणे किंवा एखाद्या पात्राचे वैशिष्ट्य इ. अशा निबंधांमध्ये, विषयाचे फायदे आणि तोटे दोन्ही तर्कशुद्धपणे विचारात घ्याव्या लागतात.

चांगल्या निबंधाचे गुण आणि वैशिष्ट्ये

निबंधाची भाषा सोपी, स्पष्ट आणि समजण्यासारखी असावी.
वाक्य लहान, साधे आणि अर्थपूर्ण असावे. लांब कंपाऊंड वाक्य लिहिणे टाळा.
निबंधात कृत्रिम भाषा वापरू नये.
निबंध लिहिताना शब्द आणि वाक्यांचा क्रम योग्य असावा.
विरामचिन्हे आणि परिच्छेदांचा पूर्ण आणि योग्य वापर केला पाहिजे.
तीच गोष्ट निबंधाच्या खाली वारंवार लिहू नये.
विरोधाभासी गोष्टी निबंधात लिहू नयेत.
निबंध लिहिताना, सामग्रीच्या श्रेणीमध्ये खूप काळजी घेतली पाहिजे.

प्रश्न १. निबंध म्हणजे काय?

उत्तर- खरं तर, निबंध ही एक प्रकारची गद्य रचना आहे. जे अनुक्रमे लिहिलेले आहे. कोणत्याही एका निबंधावर योजना बनवून, आपले विचार साध्या, मनोरंजक, आकर्षक आणि स्पष्ट शब्दात व्यक्त करणे याला ‘निबंध’ म्हणतात.

प्रश्न २. कथात्मक निबंध म्हणजे काय?

उत्तर- कथात्मक निबंध अंतर्गत इतिहास, चरित्र, कथा, आत्मचरित्र इत्यादी विषय.