गाय हा पाळीव प्राणी आहे. लोक विविध फायद्यासाठी गायी त्यांच्या घरी ठेवतात. गायीला चार पाय असून त्यांचे शरीर मोठे आहे. त्याला दोन शिंगे, दोन डोळे आणि दोन कान आणि एक नाक आणि तोंड आहे. गायी हे शाकाहारी प्राणी आहेत. त्यांचा मानवजातीसाठी खूप उपयोग आहे. किंबहुना, शेतकरी आणि लोक याच उद्देशाने गाई पाळतात.
आज मी तुम्हाला माझा आवडता प्राणी गाय निबंध मराठी मध्ये अनेक लहान मोठे खाली दिले आहेत. त्याचा उपयोग तुम्ही Essay on Cow in Marathi निबंध लिहिताना करू शकता.

माझा आवडता प्राणी गाय निबंध मराठी – Essay on Cow in Marathi
Table of Contents
गाय निबंध 10 ओळी – 10 Lines on Cow in Marathi
- गाय हा एक पाळीव प्राणी आहे जो मानवजातीसाठी उपयुक्त मानला जातो.
- याचा उपयोग पशुधन म्हणून प्रामुख्याने दूध, तूप आणि चीज यांसारख्या विविध दुग्धजन्य पदार्थांसाठी केला जातो.
- हे जगभरात विविध रंग आणि आकारात आढळते.
- भारतात, गायीला हिंदूंनी पवित्र प्राणी मानले आहे आणि प्राचीन काळापासून त्यांची पूजा केली जाते.
- त्याला प्रत्येकी दोन कान आणि डोळे, एक मोठे नाक, दोन तीक्ष्ण शिंगे, एक लांब शेपटी आणि चार हातपाय आहेत.
- ते ताजे गवत, भुसा, धान्य आणि भाज्या खातात.
- गायीचे दूध हे अतिशय पौष्टिक आणि मानवी वापरासाठी फायदेशीर आहे.
- गाईचे दूध नियमितपणे प्यायल्याने आपला मेंदू तीक्ष्ण होतो आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते.
- शेतकरी अनेकदा शेतात नांगरणी करण्यासाठी आणि गाड्या काढण्यासाठी बैल म्हणून ओळखल्या जाणार्या नर गायीचा वापर करतात.
- गायीच्या शेणाचा वापर लोक वनस्पतींसाठी इंधन आणि खत म्हणून आणि कीटकांना दूर ठेवण्यासाठी करतात.

माझा आवडता प्राणी गाय निबंध मराठी 100 शब्द – Essay on Cow in Marathi 100 Words
गाईला आपण ‘कामधेनू’ म्हणतो. गाई काळ्या, पांढऱ्या, तांबड्या, करड्या अशा अनेक रंगाच्या असतात. पण खिलारी शिंगांची आणि पांढरी गाय सुंदर दिसते.
गाईला दोन शिंगे, दोन कान, दोन डोळे व एक नाक व लांब शेपटी असते. चार पाय असतात.
गाईपासून आपल्याला दूध मिळते. गाईचे दूध हे पूर्ण अन्न असते. ते प्यायल्याने शक्ती येते. लहान मुलांना गाईचे दूध पिण्यास देतात. दूधापासून ताक, दही, लोणी व तूप असे अनेक पदार्थही बनवतात.
गाईच्या चामड्यापासून बूट, चप्पल व बॅगा बनवतात. तिच्या शेणापासून खत तयार होते.
गाईला हिरवेगार गवत खायला खूप आवडते. गाईच्या पिल्लांना वासरू म्हणतात. तिला मातेसमान मानतात व तिची पूजा करतात.

माझा आवडता प्राणी गाय निबंध मराठी 150 शब्द – Essay on Cow in Marathi 150 Words
गाय हा खूप उपयोगी पशू आहे. ती आपल्याला दूध देते. तिच्या शेणाचाही बायोगॅससाठी किंवा गोव-यांसाठी उपयोग होतो. गोमूत्र औषधी असते तसेच खत म्हणूनही चांगले असते.
माणूस पूर्वी भटक्या अवस्थेत होता, तेव्हा तो शिकार करून पोट भरत असे. नंतर त्याला पशूपालन करण्याची कला अवगत झाली आणि तो गायीगुरे पाळून आपले पोट भरू लागला. मग त्याला शेतीची कला अवगत झाली तेव्हा शेतीसाठी लागणारे बैलही गाईनेच माणसाला दिले म्हणूनच हिंदू धर्मात गाईचे खूप महत्व आहे. गाईच्या पोटात तेहेतीस कोटी देव असतात अशी हिंदूधर्मीयांची श्रद्धा असते.
लहान मुलांसाठी गाईचे दूध चांगले कारण ते पचायला हलके असते. गाईचे तूपही औषधी असते.
गाईला खायला गवत लागते. तिचे दूध सकस यावे म्हणून तिला पेंड खायला घालतात.
गाईचे वासरू जर गाय असेल तर तिला कालवड म्हणतात आणि बैल असेल तर त्याला गो-हा असे म्हणतात.
गाय रंगाने पांढरी, काळी किंवा तपकिरी रंगाची असते. गाईला कपिला किंवा तांबू अशा नावाने हाक मारतात. ती स्वभावाने खूप गरीब असते.
अशी ही गाय मला खूप आवडते.

माझा आवडता प्राणी गाय निबंध मराठी 200 शब्द – Essay on Cow in Marathi 200 Words
भारतात गाय पूजनीय आहे. प्राचीन काळात साधू संत, ऋषिमुनी आपल्या आश्रमात गाई पाळत असत. महर्षी जाबालीने आपला शिष्य सत्यकामवर गोसेवेची जबाबदारी सोपविली होती. आणि त्यांना तोपर्यंत चारीत राहण्याचा आदेश दिला होता जो पर्यंत त्यांची संख्या दुप्पट होणार नाही.
गाईला चार पाय, एक लांब शेपूट असते जिने ती तिच्या पाठीवर बसणारे, पक्षी, माशा, डांस उडविते. तिला दोन मोठे-मोठे सुंदर डोळे असतात. तिचा रंग पांढरा, काळा, लाल, मातकट असतो. खेळाच्या मैदानावर, रस्त्यावर, मोकळ्या जागी ती चरतांना दिसते. गाय पाळीव प्राणी आहे. तिचे दूध पौष्टिक व पचायला हलके असते.
प्राचीन काळात घरे मातीची असत ती गाईच्या शेणाने सारवीत असत. इंधन म्हणून शेणाच्या गोवऱ्या जाळीत असत. आता गोबर गॅस वापरतात यातून धूर निघत नसल्यामुळे शरीरावर वाईट परिणाम होत नाहीत. गोबर गॅस हे अतिशय स्वस्त इंधन आहे. बैलांचा उपयोग शेतीच्या कामासाठी केला जातो. खेड्यातील स्त्रिया अजूनही शेणानेच चूल सारवितात आणि पुरुष हुक्क्यात पेटलेल्या गोवऱ्या टाकून हुक्का पितात. शेणाचा उपयोग खतासाठी केला जातो. गोमूत्राचा उपयोग औषधे तयार करण्यासाठी होतो.
गाईची उपयुक्तता लक्षात घेऊन सरकारने गोशाळा स्थापन करून बेवारस गायींची सोय केली पाहिजे. गाईंची कत्तल थांबविली पाहिजे. ईश्वराकडून मिळालेले श्रेष्ठ बक्षीस ‘गाय’ आहे. भारतीय परंपरेतील पूज्य पशूमध्ये गाईचे स्थान आहे. गाय परोपकारी असल्यामुळे, मनोकामना पूर्ण करीत असल्यामुळे तिला कामधेनू म्हणतात. अशा प्रकारे हा एक उपयुक्त पाळीव प्राणी आहे.
माझा आवडता प्राणी गाय निबंध मराठी 250 शब्द – Essay on Cow in Marathi 250 Words
गाय फारच उपयोगी असणारा प्राणि आहे. हा एक पाळीव प्राणि आहे आणि जंगलातच आढळतो, तिला चार पाय, एक लांब शेपटी, दोन शिंग, दोन मोठ-मोठे डोळे आणि दोन मोठ-मोठे कान असतात. डोळे तर पहाण्याजोगे असतात. ती आपल्या लांब आणि दाट शेपटीचा उपयोग डास-माशा पळवून लावण्यासाठी करते. गाय अनेक रंगाच्या आढळतात. उदा, काळी, पांढरी, तपकिरी, भुरकट, लाल आणि मळकट.
गाय जगातील कोणत्याही भागात आढळते, डोंगरी गाय, गावखोरी गायीपेक्षा लहान असते. गायीचे हंबरणे देखील कानाला ऐकायला बरे वाटते. गायीचे शेण, घर-अंगण, चूल आदींना सारवून काढणे, गोवऱ्या करणे आणि वाळवून त्या जाळणे, तसेच शेतासाठी खत म्हणूनही उपयोगात आणल्या जाते. अलिकडच्या काळात गोबरगॅस म्हणूनही शेणाचा उपयोग केला जातो. तिचे कातडे देखील उपयोगी पडते.
गाईचे दूध तर अति गुणकारी असते. तसेच हलकं-समजण्यात येतं. तिच्या दुधापासून अनेक प्रकारचे पदार्थ मिठाई, दही, ताक, खीर, पनीर, आदी बनवले जाते. दूध हे स्वतःच एक परिपूर्ण भोजन आहे. आरोग्य आणि शक्तीसाठी त्याचा रोज उपयोग केला जातो. दूधाला आटवून त्याचे पाऊडर (चूर्ण) देखील केला जातो, त्याला साठवून नंतर उपयोगात आणले जाते.
भारतात गाईला पवित्र आणि पूज्य समजले जाते. तिला मातासमान समजून तिची पूजा केली जाते. गो-सेवा धर्म समजला जातो. गोदान श्रेष्ट दान समजल्या जाते. मरणारा व्यक्ती मरताना गोदान करून मरतो. गोशाला उघडून त्यात गोपालन करणे मोठ्या पूण्याईचे काम समजले जाते. गोवर्धनाच्या दिवशी गोबरला जाळून त्याची पुजा केली जाते. गोमूत्राचा औषधाप्रमाणे उपयोग केला जातो.
गाईचा बछाडा मोठा होऊनच पुढे-बैल बनतो. बैलगाडी ओढणे, नांगर चालवणे, ओझे ओढणे आदी कामासाठी त्याचा उपयोग केला जातो. आपल्या प्राचीन ग्रंथामध्ये गाईची मोठी महिमा सांगितली आहे. गोहत्येला मोठे पाप समजले जाते. सर्व शुभप्रसंगी आपल्याकडे गोदान करणे विधी समजला जातो.
माझा आवडता प्राणी गाय निबंध मराठी 300 शब्द – Essay on Cow in Marathi 300 Words
भारतात गाय पूजनीय आहे प्राचीन काळात साधू संत, ऋषिमुनी आपल्या आश्रमात गाई पाळत असत. महर्षी जाबालीने आपला शिष्य सत्यकामवर गोसेवेची जबाबदारी सोपविली होती. आणि त्यांना तोपर्यंत चारीत राहण्याचा आदेश दिला होता जो पर्यंत त्यांची संख्या दुप्पट होणार नाही. महर्षि विश्वामित्र यांच्या आयुष्यातील प्रसंग हिंदूंची गाईवरची निष्ठा आणि आपलेपणाचे प्रतीक आहेत. धर्मपरायण भारतात गाईला मातेचा दर्जा देऊन सन्मानित केले गेले आहे. कारण ती आईप्रमाणे आपले पालन करते.
गाईला चार पाय, एक लांब शेपूट असते जिने ती तिच्या पाठीवर बसणारे, पक्षी, माशा, डांस उडविते. तिला दोन मोठे-मोठे सुंदर डोळे असतात. तिचा रंग पांढरा, काळा, लाल, मातकट, असतो. खेळाच्या मैदानावर, रस्त्यावर, मोकळ्या जागी ती चरत असताना दिसते.
गाय कोणत्याही देवाचे वाहन नाही तरी पण देवाप्रमाणे तिची पूजा केली जाते. भगवान् श्रीकृष्णाबरोबर तिची पूजा केली जाते. भगवान श्रीकृष्णाच्या चित्रात गाय असते. सृष्टीची रचना करताना ब्रह्मदेवाने गाय पण निर्माण केली. मनुष्याने तिची पूजा करावी व गाईने त्या मोबदल्यात मनुष्याला दूध, तूप, दही द्यावे असा जणूं नियमच ठरला.
प्राचीन काळात घरे मातीची असत ती गाईच्या शेणाने सारवीत असत. इंधन म्हणून शेणाच्या गोवऱ्या जाळीत असत. आता गोबर गॅस वापरतात यातून धूर निघत नसल्यामुळे डोळे चांगले राहतात. खेड्यातील स्त्रिया अजूनही शेणानेच चूल सारवितात. आणि पुरुष हुक्क्यात पेटलेल्या गोवऱ्या टाकून हुक्का पितात.
गोवर्धनच्या (बसू बारस) दिवशी गाईच्या शेणाची पूजा करतात. शेणाचा उपयोग खतासाठी केला जातो. गोमूत्राचा उपयोग औषधे तयार करण्यासाठी होतो.
अनेक हिंदूंच्या घरात गाईची रोज पूजा करतात. गोग्रास काढतात व गाईला खाऊ, घालतात.
प्राचीन काळात राजा ब्राह्मणाला निरोगी गाई दान देत असे. आजही गाई दान करण्याचा प्रघात आहे. मुलीला लग्नात गाय दान दिली जाते. यज्ञ समाप्तीनंतर गोदान देतात. मोठ्या रानात गाई इतस्ततः फिरताना दिसतात. रस्त्यावर येतात त्यामुळे कित्येकदा अपघातही होतात.
शेतीच्या कामासाठी बैलांचा उपयोग केला जातो. गाईची उपयुक्तता लक्षात घेऊन सरकारने गोशाळा स्थापन करून बेवारस गायींची सोय केली पाहिजे. गाईंची कत्तल थांबविली पाहिजे.
ईश्वराकडून मिळालेले श्रेष्ठ बक्षीस ‘गाय’ आहे. भारतीय परंपरेतील पूज्य पशृंमध्ये गाईचे स्थान आहे. गाय परोपकारी असल्यामुळे, मनोकामना पूर्ण करीत असल्यामुळे तिला कामधेनू म्हणतात. परोपकारय दुहन्ति गावः” असे गाईबद्दल म्हटले आहे.
पुढे वाचा:
- माझा आवडता प्राणी कुत्रा
- माझा आवडता प्राणी निबंध
- माझा आवडता प्राणी हत्ती निबंध
- माझा आवडता पक्षी पोपट
- पोपट पक्षी माहिती मराठी
- ख्रिसमस नाताळ निबंध मराठी 10 ओळी
- शिवाजी महाराज निबंध मराठी
- माझा आवडता शिक्षक निबंध मराठी
- माझी मायबोली मराठी निबंध
- माझा महाराष्ट्र निबंध मराठी
- माझे आजोळ निबंध मराठी
- स्वतःवर निबंध मराठी
- माझी बहिण निबंध
- माझी बहीण निबंध 10 ओळी
- माझी शाळा मराठी निबंध
- माझी आई निबंध मराठी
- दिवाळी सणाची माहिती मराठीत
- दिवाळी निबंध मराठी
- दिवाळी निबंध मराठी 10 ओळी
- माझे आजोबा निबंध मराठी
- माझी आजी निबंध मराठी
- माझे बाबा निबंध मराठी
- मी पाहिलेला अपघात निबंध
- माझा आवडता खेळ निबंध
- माझा जिवलग मित्र मराठी निबंध
- माझे कुटुंब निबंध मराठी
- शिक्षक दिन निबंध मराठी
- माझी शाळा निबंध 10 ओळी
प्रश्न १. गायीचे महत्त्व काय?
उत्तर – गाय हा एकमेव प्राणी आहे जो ऑक्सिजन घेतो आणि ऑक्सिजन देतो. गाईचे दूध फॅटमुक्त पण शक्तिशाली आहे, ते प्यायल्याने लठ्ठपणा वाढत नाही आणि स्त्रियांच्या ल्युकोरिया इत्यादींमध्ये फायदा होतो. शेणखताचा धूर श्वास घेतल्याने जंतू, डास इत्यादी नष्ट होतात.
प्रश्न २. हिंदू धर्मात गायीचे महत्त्व काय?
उत्तर – हिंदू धर्मात गायीला मातृदेवतेचा दर्जा देण्यात आला आहे, असे मानले जाते की गायीमध्ये 33 कोटी देवी-देवता वास करतात. त्यामुळे समाजातील प्रत्येक व्यक्तीने गायीची सेवा केली पाहिजे. गायीची सेवा करणारा पुण्यचा भागीदार होतो. मन, वाणी, कर्म आणि शरीर यांची शुद्धता केवळ गाईच्या सेवेनेच शक्य आहे.
प्रश्न ३. दूध शाकाहारी आहे का?
उत्तर – दूध हा मांसाहाराचा एक भाग आहे. दूध हे मांसाहारी आहे, कारण ते गाईच्या रक्त आणि मांसापासून बनते.